Spis treści:
- Jak wygląda tuja szmaragd
- Czy tuja to drzewo?
- Jaka ziemia pod tuje
- Jak sadzić tuje
- Czy duże tuje można sadzić
- Jak gęsto sadzić żywopłot z tuj
- Podlewanie tuj – ile wody potrzebuje tuja?
- Gdzie kupić tuje?
- Tuja szmaragd – cena
- Tuja z gruntu czy z doniczki?
- Choroby tui – brązowienie iglaków
Jak wygląda tuja szmaragd
Tuja szmaragd to najpopularniejsza stożkowych odmian żywotnika. Rośnie silnie i osiąga w wieku 10 lat ok. 2,5 metrów wysokości, a docelowo około 6 metrów. Gałązki ma delikatne, ciemnozielone, które nie brązowieją w okresie zimy. Wydaje szyszki dość rzadko, tylko w okresie wyjątkowej suszy. Wymaga dosyć żyznych i raczej wilgotnych gleb, ponieważ jak wszystkie tuje ma bardzo płytki system korzeniowy.
Jest to roślina polecana na żywopłoty nieformowane, formowane i do pojemników. Aby uzyskać zwarty szpaler żywopłotu tuje szmaragd należy sadzić co 50-60 cm w rzędzie. Rośliny posadzone pojedynczo mogą osiągnąć do metra średnicy w sprzyjających warunkach.
Tuja szmaragd bez przycinania, w naturalny sposób, rośnie w kształt wąskiego stożka. Ma bardzo duże roczne przyrosty w górnej części, ale znacznie słabiej rozwija się na boki. Jeżeli celem jest posiadanie zwartego żywopłotu, to niezbędne jest coroczne skracanie czubka, w celu pobudzenia wzrostu bocznych gałęzi.
Czy tuja to drzewo?
Ci którzy patrzą na tuje w szkółce lub w ogrodzie nie mają wątpliwości, że to jest krzew. Zupełnie inaczej jest kiedy chcemy ją wyciąć. Tu należy posłużyć się definicją z ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, która reguluje ten obszar działalności. W myśl przytoczonej ustawy:
drzewo oznacza wieloletnią roślinę o zdrewniałym jednym pędzie głównym (pniu) albo zdrewniałych kilku pędach głównych i gałęziach tworzących koronę w jakimkolwiek okresie podczas rozwoju rośliny;
krzew oznacza wieloletnią roślinę rozgałęziającą się na wiele równorzędnych zdrewniałych pędów, nietworzącą pnia ani korony, niebędącą pnączem;
Jednak ustawa określa opłaty zarówno w przypadku usuwania drzew jak i krzewów. Aktualnie opłata nie jest naliczana, jeżeli to działanie nie jest związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, a przyczyną jest na przykład zmiana aranżacji ogrodu.
Jaka ziemia pod tuje?
Tuja szmaragd wymaga dość żyznej ziemi. Przede wszystkim wymaga wilgoci. Czym większa roślina tym więcej wody potrzebuje. Pamiętajmy, że piaszczysta gleba przepuszcza wodę, a glina utrzymuje ją długo. Analogicznie jest z mikroelementami. Tylko ciężkie ziemie mają dużo składników odżywczych. Ale ich wadą jest mniejsze przepuszczanie powietrza i tendencje do ubijania, które utrudniają wzrost korzeniom. Dlatego najlepsza jest specjalna ziemia do iglaków, przygotowana przez firmy, które robią to zawodowo.
W Polsce panuje błędne przeświadczenie, że mamy dobre ziemie. To nie jest prawda, ponieważ więcej niż połowa kraju to różne gleby piaszczyste. Mityczny czarnoziem to tylko 1% powierzchni i występuje wyłącznie w okolicach Hrubieszowa. Nawet patrząc na całą lubelszczyznę nie znajdziemy samej dobrej ziemi. Tereny, gdzie przeważają dobre ziemie (ale nadal nie są to czarnoziemy) to powiat lubelski, powiat puławski, powiat opolski, powiat świdnicki, powiat krasnostawski, powiat zamojski oraz częściowo powiat biłgorajski, powiat chełmski, powiat lubartowski i powiat rycki. Na pozostałym obszarze województwa lubelskiego przeważają gleby piaszczyste, które słabo nadają się do upraw, a więc wymagają dużych kosztów i wysiłku, aby utrzymać ładny ogród.
Jaka więc powinna być ziemia pod tuje? Najlepsza jest mieszanina gliny z torfem. Taki miks zapewnia odpowiednią przepuszczalność, pojemność wodną i utrzymuje składniki pokarmowe. Taką ziemię można przygotować samemu albo można kupić gotowe podłoże pod tuje lub pod rośliny iglaste. Ziemia do kwiatów i warzyw nie nadaje się dla iglaków, ponieważ tuja szmaragd wymaga kwaśnej gleby czyli pH pomiędzy 5 i 6. To zapewnia dodatek torfu. Przygotowując własną mieszankę ziemi do iglaków warto dodać do niej kompost lub obornik, które rozluźnia ją a ponadto zapewnią startową dawkę składników pokarmowych dla naszych roślin.
Jak sadzić tuje?
Przygotowanie gleby do sadzenia
Tuja szmaragd wymaga dobrego przygotowania ziemi przed sadzeniem. Największy błąd można popełnić sadząc rośliny na działce zniszczonej ciężkim sprzętem w trakcie budowy domu. Ubita ziemia nie nadaje się do szadzenia roślin. W pierwszej kolejności należy ją spulchnić. Na małych działkach najlepszym rozwiązaniem będzie przekopanie szpadlem na głębokość całego ostrza, czyli około 30 cm. Na dużych działkach lepszym rozwiązaniem jest użycie glebogryzarki montowanej na ciągniku rolniczym. Glebogryzarki ręczne, a także spalinowe, nie nadają się do uprawy ubitej ziemi ze względu na małą masę własną, a więc i małą głębokość roboczą.
Przygotowanie roślin przed sadzeniem
Sadzenie tuj należy zacząć od przygotowania roślin. Jeżeli są w doniczkach, to należy je wyjąć. Jeżeli w doniczkach nie było wyraźnie wilgotno, to najlepiej sadzonki wstawić do wiaderka z wodą, aby bryły korzeniowe nasiąkły wodą. Rośliny kopane, zapakowane w jutę sadzimy razem z workiem nawet do kilku dni od zakupu, a jeżeli kupiliśmy tuje kopane zapakowane w worki foliowe, to należy rośliny posadzić od razu i oczyścicie bez worków.
Następnym etapem sadzenia tuj jest wyznaczenie miejsc i wykopanie dołków. Najprostszym i zarazem bardzo skutecznym sposobem na odmierzenie prostej linii jest użycie dwóch kołków połączonych sznurkiem. Rozmiar dołków powinien być dwa razy większy niż wielkość bryły korzeniowej. Na dno dołka należy wsypać przygotowaną dobrą ziemię dla iglaków.
Czy duże tuje można przesadzać
Wiele osób zastanawia się jak duże tuje można przesadzać. Aby na to pytanie odpowiedzieć, trzeba przyjrzeć się korzeniom tej rośliny. Są krótkie i płytkie w porównaniu z innymi drzewami. To wada ponieważ są mało stabilne, ale zaleta, gdy myślimy o przesadzaniu. Można przesadzać na prawdę duże tuje 200 cm lub nawet 300 cm bez większych problemów. Przy tym zabiegu należy pamiętać, aby wykopać bryłę korzeniową o odpowiedniej wielkości. Dla trzymetrowej rośliny musi ona mieć około 50 cm średnicy, a to oznacza, że sama ziemia będzie ważyć około 50 kg, a roślina tej wielkości zapewne około 25 kg. Także odpowiedź na pytanie: czy można przesadzać duże tuje brzmi TAK. Czy poradzimy sobie z tym sami? Raczej nie. Potrzeba do tego kilka osób i odpowiedni sprzęt.
Czy tuja szmaragd 200 cm to dobry zakup? Bez wątpienia idealny dla osób, którym się spieszy lub chcą zaimponować. W jeden dzień można posadzić żywopłot o wysokości większej niż wzrost człowieka. Taka roślina to nie jest towar dla każdego ponieważ wymaga odpowiedniego przygotowania ogrodu i rozeznania na rynku. Tak duże tuje nie są popularne więc nie można ich kupić w markecie. Nawet większość dużych szkółek nie oferuje roślin powyżej 120 cm ponieważ długo rosną i mało rotują. Przy zakupie dużych roślin warto szukać w szkółkach położonych w okolicach Lublina, ze względu na niższe ceny. Jednym z producentów specjalizujących się w dużych tujach jest Szkółka Roślin Ozdobnych Sawanna w Jabłonnie koło Lublina. Właśnie dobiega końca budowa drogi ekspresowej S17 z Warszawy do Lublina, a wkrótce również S19 z Rzeszowa do Lublina. Dzięki temu podróż do Lublina będzie łatwa i przyjemna.
Jak sadzić tuje – co ile cm sadzić żywopłot z tui szmaragd
Wiele osób chce mieć gęsty żywopłot od razu po posadzeniu. Jednocześnie kupują małe rośliny. To pierwszy krok do wyrządzenia sobie szkody, którą będzie trzeba naprawiać latami. Małe rośliny nie stworzą żywopłotu od razu, ponieważ są małe. Jednak kiedyś będą duże i będą się ocierać o siebie i przez to stracą igły. Trzeba pamiętać, że docelowo tuja szmaragd i tuja columna będą miały około 100 cm średnicy. Tuja brabant będzie miała nawet 200 cm średnicy. To oznacza, że rośliny, które będą żywopłotem nieprzycinanym powinniśmy posadzić minimalnie gęściej niż ich średnica. Wtedy przy wysokości około dwóch metrów powinny być zwarte. Inaczej jest w przypadku żywopłotu strzyżonego. Cięcie roślin z góry powoduje, że się zagęszczają i są szersze co najmniej o 20cm. Także jeżeli chcemy mieć ładny żywopłot trzeba być cierpliwym, albo pracowitym. No można jeszcze kupić od razu duże dwumetrowe drzewka uformowane tak jak nam potrzeba od razu w szkółce roślin ozdobnych.
Podlewanie tuj – ile wody potrzebuje tuja
Tuja szmaragd to roślina szybkorosnąca. Wiąże się z tym znaczne zapotrzebowanie na wodę i składniki pokarmowe. Nie jest łatwo określić ile wody potrzebuje tuja, ponieważ jej zapotrzebowane zależy od wielu czynników: od gleby, od pogody, od pory roku i od wielkości rośliny. O tą roślinę trzeba dbać, zwłaszcza w suche lata, ponieważ ma płytki i stosunkowo mały system korzeniowy.
Bardzo ważne jest podlewanie tuj od razu po posadzeniu. Rośliny pobierają wodę przez korzenie włośnikowe. W nowym środowisku jeszcze ich nie zapuściły. Od kwietnia do października proces ich tworzenia trwa 2-4 tygodni. W tym czasie woda musi być doprowadzona bezpośrednio do bryły korzeniowej.
Często zdarza się dłuższy okres bez opadów. Dwa lub trzy miesiące, gdy panuje susza, mogą uszkodzić nawet duże, dobrze ukorzenione rośliny. W takiej sytuacji konieczne jest podlewanie. W czerwcu dwumetrowa tuja szmaragd potrzebuje nawet wiadro wody tygodniowo. Jeżeli taka pogoda trafi na rośliny świeżo posadzone to ich uschnięcie bez pomocy ludzi jest niemal pewne. Można założyć, że w okresie suszy należy rośliny podlewać objętością wody równą objętości ich bryły korzeniowej w cyklach tygodniowych. Dodatkową zaletą tego zabiegu jest uchronienie tuj przed wytworzeniem szyszek, które jesienią zbrązowieją i nie będą wyglądały atrakcyjnie.
Kolejny czas, kiedy niezbędna jest kontrola ilości wody dostępnej dla roślin to wczesna zima. Jeżeli pojawia się mróz zanim spadnie śnieg. To spowoduje znaczne przesuszenie gleby. Śnieg, który spadnie na zamarzniętą powierzchnię nie dostarczy wody roślinom aż do wiosny. To może spowodować, że uschną pod śniegiem. Wyjaśnia to, dlaczego tak bardzo istotne jest podlanie ogrodu tuż przed zimą mimo, że okres wegetacji już się zakończył i rośliny nie rosną.
Gdzie kupić tuje szmaragd
Sklepy i dystrybutorzy
Tuja szmaragd to łatwo dostępna roślina. Można ją kupić w sklepie ogrodniczym, wiosną w markecie budowlanym, na targu, albo najlepiej w szkółce roślin ozdobnych, czyli bezpośrednio u producenta. Bardzo wczesną wiosną pojawiają się reklamy oferujące duże rośliny w atrakcyjnych cenach. To zwykle nie są rośliny pochodzące z Polski, ponieważ u nas wegetacja tuj rusza przeważnie w połowie kwietnia. O tej porze roku rośliny pochodzą z Afryki i są przywiezione z opłukanymi korzeniami, aby obniżyć koszty transportu. Niestety to często oznacza, że niska cena oznacza niski procent przyjęć. Koniecznie należy sprawdzić skąd pochodzą rośliny. Taka informacja powinna być umieszczona na doniczce lub na etykiecie.
Szkółka roślin ozdobnych
Szkółka roślin ozdobnych to gospodarstwo ogrodnicze , które zawodowo zajmuje się rozmnażaniem i uprawą roślin. Właściciel gwarantuje czystość odmianową oraz pielęgnuje uprawy tak, aby były jak najbardziej atrakcyjne dla klientów. W śród tych zabiegów można wymienić odchwaszczanie, pryskanie, podlewanie i przycinanie. Oczywiście rośliny też muszą być przesadzone co jakiś czas. Nie można spodziewać się, aby tuja o wysokości metra była ładna, gdy rośnie w doniczce p9. Bardzo należy zwracać uwagę od kogo kupujemy rośliny. Naszą czujność powinny wzbudzać te, które są sprzedawane z gołym korzeniem, a sprzedawca nie wystawia żadnego pisemnego dokumentu. To może oznaczać, że pochodzą z kradzieży ponieważ, żadna szkółka nie sprzeda takich roślin bez zamówienia, gdyż jest za duże ryzyko, że nikt ich nie kupi i wyschną.
Jak znaleźć szkółkę w pobliżu? Wystarczy wpisać odpowiednie hasło na mapie internetowej.
Tuja szmaragd – cena
Ile kosztuje tuja szmaragd? To jest pytanie na które nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Wszystko zależy od tego co chcemy osiągnąć i jak szybko. Najmniejsze rośliny kosztują kilka złotych, ale jest ryzyko, że zostaną zniszczone po posadzeniu i nic z nich nie wyrośnie. Mimo szczerych chęci może zażyć się, że skosimy dziesięciocentymetrową tuję kosiarką. Ponadto pewne jest, że będziemy musieli długo czekać, aż wyrośnie z niej żywopłot. Lepiej kupić większe rośliny o wysokości co najmniej metra. One nadal są bardzo młode i dobrze zniosą przesadzanie. Po pierwszym roku, w którym będą zapuszczały korzenie, mogą rosnąć już bardzo szybko. A to oznacza, że większa cena na początku szybciej przyniesie efekt. Tuje do 2,5 metra wysokości można swobodnie przesadzać, a więc i można je kupić w szkółce od ręki. Co prawda rośliny tej wielkości mogą kosztować około 100 złotych za sztukę, to warto tyle zapłacić, aby zyskać na czasie nawet 10 lat.
Tuja szmaragd: sadzonki z doniczek czy z gruntu?
Wiele osób zastanawia się czy lepiej kupić tuje w doniczce czy z gruntu. Odpowiedź jest jedna: to zależy. Zależy od tego gdzie kupujemy rośliny i jak są duże. Istotne jest również, to o jakiej porze roku planowane jest sadzenie, gdyż nie zawsze można rośliny wykopać.
Tuje doniczkowe
Sklepy ogrodnicze najczęściej proponują rośliny w doniczkach. Nie robią tego dlatego, że tak jest lepiej dla kupującego, tylko dbają o interes sklepu. Łatwiej rośliny przewozić i łatwiej się je podlewa w sklepie. Nie ma w tym nic złego. Jednak kupując rośliny w doniczce koniecznie trzeba sprawdzić, czy one rzeczywiście tam rosły. Zdarza się, że zostały przesadzone do doniczek na krótko przed dostawą do sklepu, a poprzednio rosły w gruncie. Jeżeli korzenie zostały mocno obcięte, to szanse na prawidłowe ukorzenianie znacznie się zmniejszą. Czym większa roślina tym większa powinna być doniczka. Tuja szmaragd o wysokości 120-140 cm, czyli najbardziej pożądana powinna rosnąć w doniczce 15 litrów lub większej. Mniejsza doniczka oznacza, że roślina będzie bardzo chuda. Niewątpliwą zaletą roślin sprzedawanych w doniczkach, jest możliwość ich zakupu przez cały rok i sadzenia zawsze gdy tylko nie ma mrozu.
Tuje z gruntu
Tuje, które rosną w gruncie zwykle mają znacznie lepsze warunki. Mają stały dostęp do wody i do składników pokarmowych. Mają też więcej miejsca, dzięki czemu rosną szersze i bardziej zwarte. Dlaczego więc nie wszystkie tuje są sprzedawane z gruntu? Ponieważ można je wykopać tylko kiedy ziemia jest odpowiednio wilgotna. Zwykle jest to wiosna i jesień. Latem nie jest to możliwe bez osypywania ziemi, a więc i niszczenia korzeni włośnikowatych. Tuje z gruntu są sprzedawane w workach foliowych (do posadzenia w ciągu dwóch dni od wykopania) lub w matach jutowych (do posadzenia w ciągu dwóch tygodni). Zwykle są kopane na zamówienie.
Tuje z gołym korzeniem
Bardzo ważne jest wystrzeganie się tuj sprzedawanych z gołym korzeniem. W takiej formie szkółki sprzedają tylko rośliny z matecznika, gdzie korzenie są płukane wodą. Nigdy tuje nie są rwane ponieważ to bardzo niszczy korzenie. W przypadku handlu roślinami większymi niż 10 cm z gołym korzeniem jest prawdopodobne, że pochodzą one z kradzieży lub od osoby, której nie zależy, aby się przyjęły. W każdym razie należy wystrzegać się takiej formy.
Choroby tui – brązowienie iglaków
Na pewno wiele razy widzieliście, kiedy tuja szmaragd ma żółte suche igły. Często wydaje się, że to jest choroba, ale trzeba pamiętać, że to jest bardzo odporna roślina. W takiej sytuacji najpierw należy zobaczyć jak wyglądają sąsiednie rośliny. Najczęstszą przyczyną żółknięcia jest susza, która szkodzi wszystkim roślinom. Szczególnie rok 2017 był dotkliwy dla roślin i nawet te tuje, które rosły już wiele lat bardzo ucierpiały lub całkiem uschły. Z tego powodu ważne jest wczesne reagowanie i podlewanie roślin, gdy tylko prognoza pogody przepowiada brak opadów, a nie czekanie aż rośliny uschną.
Poza wysychaniem, tuje brązowieją na skutek żerowania pająka. Tym szkodnikiem jest przędziorek chmielowiec, który zamieszkuje na najmłodszych igłach i wysysa z nich soki. Pająk jest bardzo mały, ma poniżej 1mm długości i trudno jest go zauważyć, ale łatwiej znaleźć pajęczyny. W takiej sytuacji konieczne jest szybkie wykonanie oprysku, który możemy kupić w każdym sklepie ogrodniczym.
Trzeci problem, z jakim tuja szmaragd może się zmierzyć to niewłaściwe pH gleby. Wszystkie iglaki rosną lepiej na glebach kwaśnych o pH poniżej 6, więc należy im to zapewnić poprzez użycie właściwej ziemi na etapie sadzenia. Gotowe mieszanki są odpowiednio przygotowanie i o nic nie trzeba się martwić. Jeżeli ziemia nie została wymieniona, to rośliny należy nawozić nawozem do iglaków lub kontrolować pH i odpowiednio reagować. Na szczęście większość gleb w Polsce jest lekko kwaśna lub kwaśna, co zapewnia odpowiednie warunki dla rozwoju dla wszystkich iglaków, ale niekoniecznie dla wszystkich roślin.